01/01/2016
In het middenoosten van Brazilië heerst grote droogte terwijl er in het zuiden te veel regen is gevallen.
De droogte is zo extreem dat de meeste revieren zijn drooggevallen. Daar komt nog bij dat de rivieren waar nog water in zit sterk vervuilt zijn door de dambreuk in het zuidoosten van Brazilië bij een ijzerertsmijn begin november. Zelfs 800km stroomafwaarts richting de kust is het water vervuilt met ijzer en daardoor ondrinkbaar geworden.
De temperaturen lagen vandaag boven de 40 graden en door de droogte dient de bevolking water te kopen. Op het slaan van waterputten staan extreem hoge boetes.

22/01/2016
Het Boliviaanse Poopomeer is waarschijnlijk voorgoed verdween door de klimaatverandering en de daardoor wereldwijde opwarming maar ook door menslijk handelen.
Met een oppervlakte van 2000 vierkante kilometer op 3700m hoogte was het meer de een na grootste waterplas van Bolivia.

Smeltwater van gletsjers in de zomer en regen zijn de belangrijkste factor voor de waterstand. Doordat de droogte nu ook in het regenseizoen aanhoud stokt deze water toevoer. Jaarlijks stroomt er 161 miljard liter water te weinig het meer in. Ook zorgde de klimaat verandering voor het verdwijnen van de gletsjers. Dit was eind 2013 al bekend. In 2014 stierven ruim 1 miljoen vissen en tientallen flamingo’s. Het gebied is in de afgelopen 30 jaren 1 graad opgewarmd. Daardoor verdampt het water drie keer sneller dan normaal.
Een ander punt was dat de tientallen mijnen in het stroomgebied in de buurt van de mijn water uit de zijrivieren tapten voor eigen gebruik.

Dit effect van droogvallen van meren zullen wij de komende jaren vaker zien als de klimaatverandering zich doorzet. Dit is wat ons ook te wachten staat.

02/03/2016
De huidige droogte die in 1998 begon in het oostelijke Middellandse Zeegebied waar Cyprus, Israël, Jordanië, Libanon, Palestina, Syrië en Turkije liggen, is de hevigste van de afgelopen negen eeuwen. Dat stellen NASA-wetenschappers op basis van nieuw onderzoek door het bestuderen van de jaarringen van bomen. Dunne jaarringen wijzen op jaren van droogte, dikke ringen op jaren waarin genoeg water beschikbaar was.

Tijdens hun onderzoek verzamelden ze ook gegevens over de geografische spreiding van droogteperiodes. Door deze data te combineren, konden ze vaststellen wat in de afgelopen negenhonderd jaar de normale variaties op het weerpatroon waren.
De omvang en impact van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering maakt het belangrijk om te begrijpen welke natuurlijke klimaatvariaties er zijn. Als we kijken naar recente gebeurtenissen en afwijkingen constateren die buiten de gebruikelijke natuurlijke variaties in de weerpatronen vallen, kunnen we met enig vertrouwen zeggen dat hier menselijk handelen invloed heeft gehad. Aldus de onderzoekers.

De droogte in de regio tussen 1998 en 2012 was 50 procent erger dan in de droogste periode van de afgelopen vijfhonderd jaar en 10 tot 20 procent droger dan ergste droogte van de afgelopen negenhonderd jaar.
De wetenschappers keken niet alleen naar boomringen in deze regio. Ze gebruikten ook bestaande informatie uit Noord-Afrika, Spanje, Frankrijk en Italië. Op grond daarvan concludeerden ze dat Noord-Afrika meestal een natte periode doormaakte, als de landen ten noorden van de Middellandse Zee (Griekenland, Italië en de kusten van Frankrijk en Spanje) een droge periode beleefden en omgekeerd.

Alle klimaatmodellen verwachten dat het Middellandse Zeegebied in de toekomst droger zal worden als gevolg van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering. "Dit onderzoek laat zien dat het weerpatroon tijdens de recente droogte afwijkt van andere droogteperiodes. Dat kan betekenen dat de onderzochte regio de gevolgen van de huidige klimaatverandering al voelt.
Bron: NASA Finds Drought in Eastern Mediterranean Worst of Past 900 Years

05/04/2016
De vluchtelingen problemen in de jaren 2015 en 2016 zijn mede veroorzaakt door de droogte in het noorden van Syrië. 30 jaar geleden was er niets aan de hand maar in de winter van 2006/2007 begon het grondwater te dalen als nooit te voren.
Voor de droogte moest je boren tot een diepte van 60 tot 70 meter om grondwater te vinden. Door de droogte moest je al tot een diepte boren van 100 tot 200m. Toen de droogte extreme vormen aan begon te nemen moest je boren tot een diepte van 500m tot zelfs 700m. De winter van 2010 gaf al zodanige problemen dat het boren naar grondwater grotendeels gestaakt werd. De droogte werd nog extremer, er traden vele branden op.
De droogte in Syrië vernietigde gewassen, veestapels en zorgde ervoor dat 1.5 miljoen boeren een ander bestaan moesten zien te vinden. De meesten vertrokken naar de overvolle steden. Water te korten, geruïneerd land en corruptie zorgde voor een revolutie en de burgeroorlog deed de rest. Al deze problemen zorgde er uiteindelijk voor dat de vluchtelingenstroom op gang kwam en velen vluchten naar Turkije en staken de middellandse zee over richting Griekenland.
Syrië is een voorbeeld van wat er in het grotere Midden Oosten, de landen rond de Middellandse Zee (Mediterranean Sea) en in andere delen van de wereld kan optreden door de droogte veroorzaakt door de klimaatveranderingen. Hierbij opmerkend dat de onstabiele situatie, onderdrukkende regeringen, corruptie, niet-duurzame landbouw praktijken en het water mismanagement in vele van deze landen niet echt meewerken.

03/05/2016
De gevolgen van de sterke El Nino worden steeds duidelijker. Wereldwijd zijn tientallen miljoenen mensen in ernstige problemen gekomen. Dat aantal groeit snel.

El Nino gaat altijd samen met hogere temperaturen op aarde. Dat zien we ook dit keer overduidelijk. De afgelopen 8 maanden waren wereldwijd stuk voor stuk de warmste ooit gemeten, en vrijwel zeker voegt april zich als negende recordwarme maand zich bij dit bizarre rijtje. Daarmee is de kans bovendien groot, dat dit jaar de kersverse warmterecords van respectievelijk 2014 en 2015 alweer verbetert.

Wat betreft droogte zijn vooral diverse landen in Afrika hard getroffen. Volgens het Rode Kruis worden tenminste 42 miljoen Afrikanen bedreigd door droogte en honger. In Malawi, Swaziland en Zimbabwe is de noodtoestand uitgeroepen. In Ethiopië spreekt men van de ergste droogte in 50 jaar. Ook Zuid Afrika kampt met droogte. Met gevolgen voor mens en dier. Het Kruger Park kampt sinds het najaar van 2015 met ernstige droogte. Door gebrek aan water wordt het wild hard getroffen. Wat betreft Malawi, dat werd notabene zeer recent ook al getroffen door extreem weer, maar dan in de vorm van zware regen en overstromingen. Ook elders in de wereld trekt El Nino diepe sporen. In het binnenland van India, in de provincie Madhya Pradesh, is de situatie zeer zorgwekkend. In totaal worden in India 330 miljoen mensen in meer of mindere mate getroffen door de huidige droogte.

15/10/2016
Het peil in de Nederlandse rivieren blijft dalen en stevent misschien wel af op een nieuw laagterecord.
Het is niet ongebruikelijk dat de laagste waterstanden in de Rijn optreden in de herfst. En bijvoorbeeld niet in de zomer. In de zomer is de bijdrage van smeltende sneeuw of smeltend ijs van gletsjers vaak nog van belang. In deze tijd van het jaar ligt er meestal weinig sneeuw. En wat er ligt, ligt op grote hoogte. En daar komt stevige dooi in deze tijd van het jaar niet meer zo vaak voor. Dus als het in de herfst gedurende langere tijd droog is, kan het waterpeil stevig gaan dalen. Dat zien we nu dus ook. Vanaf eind augustus is het eigenlijk al ‘overwegend droog’ in het stroomgebied van de Rijn. En dus zien we zeer lage waterstanden.

Het peil bij Lobith bedraagt nu circa 7.20 meter. Dat is erg laag maar het is nog geen record. De laagste waterstand bij Lobith bedraagt 6,89m, gemeten in november 2011. Het vorige laagterecord stamt uit 2003, met 6,90m. Met de huidige prognose van Rijkswaterstaat zouden we in de loop van maandag op 7.10 meter zitten. Als het grotendeels droog blijft zou zo rond volgend weekend het record van 2011 wel eens in zicht kunnen komen. Overigens zegt de waterstand niet alles. De bodem van de Rijn slijt namelijk langzaam uit. Komt iets dieper te liggen. Een traag proces, maar het is toch voldoende om te concluderen, dat 6,90 meter in de 21e eeuw iets anders is dan 6,90m in de vorige eeuw. Het tempo waarmee de bodem van de Rijn (bij Lobith) daalt is in de ordegrootte van 15 tot 20 centimeter per 10 jaar.

Het is eigenlijk beter om naar het debiet te kijken. Dat zegt concreet hoeveel water er op een bepaald punt van de rivier langs komt. Men spreekt van echt laag water als het debiet bij Lobith onder de 1000 m3/seconde komt. Dat is nu het geval. Vanochtend kwam er bij Lobith ‘nog maar’ 968 m3/seconde langs. Gemiddeld komt de afvoer van de Rijn op 17 dagen per jaar onder de duizend kuub. In extreme jaren loopt het aantal dagen op tot 100 (in 1972) of zelfs 200 dagen (in 1921). Volgens de verwachtingen van Rijkswaterstand zou het debiet in de loop van komende week de 900 kuub kunnen naderen. Het ECMWF model berekent voor de komende tien dagen in totaal zo’n 15 tot 25 millimeter regen, vrij uniform verdeeld in het stroomgebied van de Rijn. Dat lijkt heel wat maar is toch weinig over zo een lange periode. Misschien is het wel voldoende om een verdere daling af te vlakken vanaf later deze week.

Lage waterstanden hebben grote gevolgen voor de binnenscheepvaart. Nu al kunnen veel binnenvaartschepen niet meer met volle lading varen. Dan liggen ze te diep en kunnen dus de bodem raken. Keerzijde van dit nadeel is, dat er meer schepen nodig zijn om alle lading naar het achterland van Europa te kunnen vervoeren en vice versa. Schippers zouden meer werk kunnen krijgen. Bovendien heeft langdurig laag water een duidelijk effect op de prijs van transport over de rivieren. Dat wordt duurder.

Laag water heeft nog een nadeel. Zeewater kan tijdens hoog water makkelijker de riviermonding binnendringen. En zo verzilting veroorzaken. Dat kan schadelijk zijn voor met name de land- en tuinbouw. Overigens is het effect van getijden verder stroomafwaarts, bijvoorbeeld op de Waal bij Zaltbommel, duidelijk te zien aan de waterstanden. We zien duidelijk het ritme van eb en vloed op de Waal, met schommelingen van wel 25 centimeter. Tijdens vloed kan de Waal zijn water minder makkelijk afvoeren en dat veroorzaakt stroomopwaarts in de rivier deze schommelingen.

De kans op zeer laag water in de grote rivieren zal in de toekomst mogelijk verder toenemen. Door neerslagextremen maar ook doordat er in de snel opwarmende wereld op termijn amper gletsjers over blijven in het brongebied van de Rijn. Daar komt bij dat de zeespiegel deze eeuw steeds sneller gaat stijgen. Dus zout water zal in de komende decennia geleidelijk steeds brutaler worden. Steeds vaker verzilting veroorzaken in met name het westen van het land.

In week van 18 oktober trok er een buienfront over Nederland waardoor de droogte was afgelopen.

28/10/2016
De opwarming van de aarde dreigt het Middellandse Zeegebied harder te treffen dan enige andere droogte- of hitteperiode uit de afgelopen tienduizend jaar. Delen van Zuid-Europa kunnen nog deze eeuw veranderen in woestijnen. Dat zeggen onderzoekers onder leiding van de Universiteit van Aix-Marseille in een studie die gepubliceerd is in het tijdschrift Science.
Als niet snel stappen worden gezet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen kunnen het zuiden van Spanje en Portugal, noordelijke delen van Marokko, Algerije en Tunesië, alsook Sicilië, het zuiden van Turkije en delen van Syrië in woestijnen veranderen.
Ook de vegetatie in het Middellandse Zeegebied kan drastisch veranderen.
De temperatuur in het gebied is vergeleken met het einde van de negentiende eeuw al met 1,3 graden Celsius gestegen. In de hele wereld steeg de temperatuur gemiddeld met 0,85 graden.
Het Middellandse Zeegebied is extra gevoelig voor klimaatverandering omdat Atlantische stormen zich meer naar het noorden zullen verplaatsen, met meer zon en minder regen tot gevolg.

27/01/2016
Brazilië is een groot offensief begonnen tegen de verspreiding van het zikavirus. Het door tropische muggen overgebrachte virus is al in 21 landen in Zuid- en Midden-Amerika opgedoken.
In Brazilië zijn inmiddels al 3893 verdachte gevallen gemeld van Hersenschade bij baby’s mogelijk veroorzaakt door deze virus.
Het probleem is dat er geen vaccin of medicijn beschikbaar is. De Wereldgezondheidsorganisatie maakt zich grote zorgen over het virus. Men vreest dat het overslaat naar het hele Amerikaanse continent. Het is dan een kwestie van tijd voordat alle overige continenten geïnfecteerd zijn.

09/03/2016
Het zikavirus is voor ongeboren baby’s en zwangere vrouwen gevaarlijker dan gedacht. Wetenschappelijke bewijzen dat het virus tot misvormde schedeltjes zou leiden, zijn er nog niet, maar het staat al vast dat het virus de placenta en het zenuwstelsel kan beschadigen.

22/03/2016
Het verspreidingsgebied van de Kleine bijenkastkever rond Reggio di Calabria inZuid ltalië is inmiddels behoorlijk groter geworden. In 2014 zijn in de streek zo'n 3.500 volken geruimd. Daarnaast is de grond rond de standen ontsmet om het popstadium van de kever te doden. In 2015 waren 976 standen getest op aanwezigheid van de kever; 61 bleken positief.

De volwassen kevers leven 2-6 maanden. Het zijn goede vliegers, dus uitbreiding kan snel plaatsvinden. Het vrouwtje legt in haar leven 1.000 - 2.000 eitjes. Na afloop van het larvestadium trekken de larven de kast uit en verpoppen ze zich in de bodem, soms wel op 200 m afstand van de bijenstand. Bestrating rond de bijenstal haalt dus niets uit.

Het verpoppingssucces hangt af van vochtigheid en temperatuur. Als de bodem te droog is (lager dan 4% vocht) en de temperatuur te hoog (boven de 30°C) loopt het verpoppingssucces snel terug.

Over effectieve bestrijding (beheersing) van de kevers in Nederland is nog weinig bekend. Er wordt verwacht dat hier één of hooguit twee generaties per jaar zullen kunnen ontstaan. Het verpoppingssucces zal mogelijk niet overmatig hoog zijn. Als de kleine bijenkastkever al een probleem zal vormen zal dat voornamelijk in
zwakke volken het geval zijn. Grote volken ruimen de kevers zelf wel op.
Bron: Bijenhouden

27/03/2016
In Chili heeft de overheid het eerste geval van een besmetting met het zikavirus door seksualiteit gemeld.
Het virus wordt verspreid door muggen, maar nu blijkt ook door onbeschermd seks kan het tot besmetting leiden. Het komt tot nu toe vooral voor in Latijns-Amerika en de Caraïben.
Dit nieuw geval in Chili betreft een 46-jarige vrouw. Haar partner raakte besmet tijdens een verblijf in Haïti.

20/04/2016
Het groot barrièrerif (Great Barrier Reef) bij Australië heeft zeer veel te lijden onder de klimaatverandering. In 1957 was het de unieke schoonheid en levendigheid ten top. Nu bijna 60 jaar later zie je het zeegras oprukken en een temperatuurstijging van het water met 2 graden is fataal. Sinds 1985 is het rif al gehalveerd en is volledig aan de mens te verwijten. Door een combinatie van klimaatverandering en weerfenomenen vertoont, in 2016, 93% van het resterende koraal tekenen van verbleking. Een proces dat uiteindelijk kan leiden tot het afsterven van het koraal.
De wereldbevolking is kolossaal toegenomen in de afgelopen 50 jaar met alle invloeden op het klimaat.
In Indonesië zie je hoe de regenwouden worden platgebrand en gekapt voor de productie van oliepalmen voor het overgrote deel bestemt voor het westen waar het terecht komt in allerlei producten waar de westerlingen niet zonder kunnen.
In Australië worden de bossen van Tasmanie ook bedreigd door de klimaatveranderingen. Daarnaast zijn er ook problemen ontstaan in het nationale park Kakadu. Bekend om de krokodillen en de muurschilderingen van de Aboriginals.

12/06/2016
Met het wisselende weer van deze lente hebben de kool- en pimpelmezen het zwaar gehad. De zonnige dagen in maart brachten al snel een lekker lentegevoel met zich mee. Maar toen kwam de natte aprilmaand met winterse buien. Veel nesten zijn daardoor toch laat op gang gekomen. En de lokale zware regenval van de afgelopen tijd maakte het er voor de vogels niet gemakkelijker op.

Vorig jaar gebeurde iets soortgelijks. De lente verliep koeler dan normaal. Ondanks dat het toch heel droog en stabiel weer was, zorgden de relatief lage temperaturen ervoor dat veel vogels laat in het seizoen pas hun eerste eieren legden. Het opvallende van vorig jaar was dat de legsels ook een stuk kleiner waren, gemiddeld gezien één ei minder dan normaal. De grootte van het nest zit overigens al in een dalende trend sinds 2010.

De grote vraag is natuurlijk hoe dit mogelijk is. Kleinere nesten, dit jaar ook problemen met het uitvliegen van de jonge mezen. Het heeft alles te maken met het voedselaanbod. Veel boomsoorten lopen elk jaar steeds vroeger uit. Zo ook bijvoorbeeld de eikenbomen. Vrouwelijke wintervlinders leggen in het begin van de winter eitjes op de eikenboom. Zodra de eikenboom zijn eerste jonge blaadjes begint te krijgen, komen ook zo ongeveer de rupsen uit hun eitjes gekropen. Door de warmere winters van de afgelopen decades, komt dat moment steeds vroeger te liggen.

Normaalgesproken kwamen de mezen uit hun eieren gekropen, wanneer de rupsen op hun hoogtepunt zaten. De oudermezen hadden zo weinig problemen om met veel voedsel op de proppen te komen en de jonge meesjes groeiden letterlijk als kool. Waar vroeger de kool- en pimpelmezen konden profiteren van een koningsmaaltijd, is dat nu lang niet altijd meer zo. Het rupsenhoogtepunt komt steeds vroeger te liggen en de mezen hebben moeite om zich daarop aan te passen.

Overigens is het voor de rupsen ook niet gemakkelijk. De eiken komen steeds vroeger in blad, maar de eitjes van de wintervlinder moeten dat ook maar aanvoelen. Wanneer de eitjes te laat uitkomen, kunnen de rupsen alleen oudere bladeren eten. Dat bezit andere kwaliteiten, waardoor de rupsen minder snel groeien. Wanneer ze te vroeg uitkomen, hebben ze niets te eten. Het is een heel precieze balans. Die door de opwarming van het klimaat uit zijn evenwicht wordt gehaald.
Bronnen: NIOO, de Vlinderstichting, Rijksuniversiteit Groningen, Vogelbescherming Nederland, Nature Today, MeteoGroup

16/06/2016
De rat ‘Bramble Cay - mozaïek - rat’ voorkomende op een eiland in het Groot Barrièrerif bij Australië is het eerste zoogdier dat is uitgestorven door de klimaatverandering. De stijgende zeespiegel en de extreme weersomstandigheden waren hier de oorzaak van. Het eiland kromp steeds meer in het afgelopen decennium , waardoor de rat uiteindelijk geen woonruimte meer over had. Ook beschadigde het zoute zeewater de planten, en plantengroei op het eiland zodanig waardoor de rat niets meer te eten had.
Zeven zoogdieren staan nu op het punt van uitsterven waaronder: Amoerpanter, Zwarte neushoorn, Berggorilla, Manis, Saola, Zuid-Chinese tijger en de Sumatraanse olifant.
Klimaatverandering heeft invloed op leefgebieden van dieren waaronder: de temperatuur waardoor ze moeten verhuizen als het te koud of te warm wordt. Ook kan de verandering invloed hebben op de lichaamsgrote van de dieren. IJsberen worden bedriegt doordat door de opwarming zijn woon en jachtgebied verdwint. Het ijs smelt onder ze weg.
Klimaatverandering is niet het enigste probleem. Wat te denken aan wegenaanleg, kappen van bomen, mijnbouw en stroperij.

26/07/2016
Zoals in het weerpraatje van week-29 al aangegeven is er nu veel overlast van muggen in grote delen van Nederland. De omstandigheden zijn dit jaar zeer goed voor de muggen dankzij de zachte winter en de hevige regenval in juni. De hoge temperaturen in juli deden de rest. Volgens de biologen wordt augustus ook een topmaand voor de muggen. Middelen tegen muggen vallen niet aan te slepen.
Ook andere insecten waaronder mieren en teken beleven nu een top jaar.

23/09/2016
Er komen talloze meldingen binnen uit Gelderland, Noord-Brabant en Limburg binnen over dode merels. Deze merels zijn getroffen door het dodelijke Usutu-virus. Maar niet allen merels zijn het slachtoffer. Ook mussen en sommige uilensoorten schijnen besmet te raken en sterven daardoor.
Het virus komt oorspronkelijk uit Afrika en wordt overgebracht door de Culex-muggen. Men vermoed dat het virus via trekvogels in Europa is gekomen. Het virus is trouwens niet gevaarlijk voor de mens.
In 1996 werd er voor het eerst melding gemaakt van uitbraak in Duitsland en Oostenrijk.

06/10/2016
Invasieve insecten, die door de opwarming van de aarde aan een fameuze opmars bezig zijn, veroorzaken jaarlijks minstens 69 miljard euro aan economische schade wereldwijd. Dat blijkt uit een Franse studie die is verschenen in het vaktijdschrift Nature Communications. Franck Courchamp, ecoloog en directeur van het Franse onderzoeksinstituut CNRS, benadrukt verder dat de raming van 69 miljard euro per jaar een minimale schatting is, en dat de reële kosten zouden kunnen oplopen tot zowat 242 miljard euro per jaar. Gezondheidszorg en landbouw zijn de twee zwaarst getroffen sectoren.
Momenteel lijdt Noord-Amerika de grootste verliezen door insectenschade, geraamd op 24,5 miljard euro per jaar terwijl Europa er nog vanaf komt met 3,2 miljard euro. Volgens de wetenschappers is het verschil in realiteit bijlange niet zo groot maar wordt de schade in Europa minder nauwkeurig in kaart gebracht.
Bron: Vilt.be

27/10/2016
Het aantal wilde dieren in de wereld neemt hard af. In vergelijking met 1970 zijn de populaties met 58 procent afgenomen. Dat schrijft het Wereldnatuurfonds (WNF) in zijn tweejaarlijkse overzicht Living Planet Report (PDF) afgelopen donderdag.

Het WNF noemt de mens de grootste bedreiging voor de diersoorten, het gaat dan vooral om het verlies van hun leefgebied door bijvoorbeeld bebouwing. Andere bedreigingen zijn onder meer de bijvangst tijdens vissen, milieuvervuiling en klimaatverandering.

De organisatie draagt enkele suggesties aan om de daling te stoppen. Duurzame landbouw en de overstap naar groene energie maken volgens WNF grote verschillen. Alles draait om de mens en diens beslaglegging op natuurlijke rijkdommen, concludeert de organisatie, en daarmee worden de dieren verdrongen.

Gaat het wereldwijde natuurverlies in het huidige tempo door, dan kan de omvang van de populaties zoogdieren, vogels, vissen, reptielen en amfibieën in 2020 met gemiddeld 67 procent zijn afgenomen. Het tempo waarin het aantal wilde dieren afneemt, noemt het WNF "schrikbarend". Dieren als de orang-oetan, de olifant en de neushoorn worden bedreigd. Een van de belangrijkste aanbevelingen is het vergroten en verbinden van beschermde gebieden. Dieren als de reuzenpanda in China en de lynx in Europa profiteren van beschermende maatregelen en herintroductie.
In Nederland zijn bijvoorbeeld de otter en de bever succesvol teruggekeerd door actieve natuurbescherming en schoner water.

28/11/2016
De besmettelijke vogelgriep virus variant H5N8 slaat toe in Nederland. Vorige week werden 400 dode eenden gevonden in een bedrijf in Biddinghuizen. Daaropvolgend werden op zes eendenhouderijen in Hierden, Biddinghuizen en Ermelo bijna 2000.000 eenden gedood om verspreiding te voorkomen.
Kinderboerderijen, dierentuinen en houders van hobbyvogels dienen er voor te zorgen dat hun vogels niet in contact kunnen komen met wilde watervogels. Ook geldt er een verbod op de jacht van watervogels.
In 2014 werd Nederland ook al eens getroffen door het virus wat leidde tot ophokplicht.

30/11/2016
Van het Australische groot barrièrerif (Great Barrier Reef) blijkt een flink deel van het koraal de afgelopen maanden te zijn afgestorven. De oorzaak is het te warme zeewater.

27/12/2016
De vogelgriepvirus die nu in Noord-Nederland om zich heen grijpt is veel agressiever dan in 2014. Er zijn tot nu toe meer dan 700.000 vogels geruimd. Het dubbele van in 2014. De H5N8 virus wordt overgedragen van watervogels op pluimvee. De wilde vogels zijn massaal besmet. Ze vallen dood uit de lucht en er moeten nog heel wat vogels hier komen voor de overwintering.

06/03/2016
In plaats van witte, verse sneeuw wordt het oppervlak van Groenland steeds meer bedekt door ouder, vervuild ijs. De donkerdere kleur zorgt ervoor dat meer warmte wordt vastgehouden. En de smelt versnelt.

Door indirecte gevolgen van klimaatverandering smelt het ijs op Groenland sneller dan gedacht. Oud ijs dat aan de oppervlakte komt, in combinatie met meer roetdeeltjes in de atmosfeer, zorgen ervoor dat het ijs op Groenland een donkerdere kleur krijgt. Zo wordt er meer zonnestraling geabsorbeerd en dat versterkt het smeltproces. Voorheen zorgde verse, witte sneeuw ervoor dat de kou werd vastgehouden en hield zo het koude klimaat zichzelf in stand.

16/04/2016
Op Groenland is er sprak van een recordvroege start van het jaarlijkse smeltseizoen. In Kangerlusuac, in het westen van Groenland, werd een opmerkelijk temperatuurrecord gemeten. Het kwik steeg er tot 18 graden. Op 11 april werd er op 12 procent van de Groenlandse ijskap dooi gemeten. De Deense meteorologische dienst stelde vast dat tijdens deze dooi, binnen twee dagen, de Groenlandse ijskap meer dan een milimeter is gesmolten. Het vorige record van vroegste start van dooi stond op 5 mei (2012). Overigens is de dooi de afgelopen dagen wat afgenomen en ook de komende dagen worden geen abnormale omstandigheden verwacht.
Ook het onderzoeksteam werd verrast door de vroege smelt. Op basis van metingen met behulp van speciaal ingerichte satellieten weet men, dat de ijskap jaarlijks een gigantische vracht ijs verliest. Het gaat om gemiddeld circa 250 miljard ton ijs. Daarmee levert Groenland alleen een jaarlijkse stijging van de zeespiegel op van 0,65 millimeter. Dat lijkt weinig maar het komt overeen met 1 centimeter per 10 jaar. Ofwel 10 centimeter per eeuw. Men verwacht dat Groenland steeds sneller zijn landijs zal gaan dumpen.

06/06/2016
De Noordpool kan dit jaar of volgend jaar voor het eerst in meer dan 100.000 jaar zonder zeeijs komen te zitten. Uit satellietgegevens blijkt dat er op 1 juni nog maar 11.1 miljoen vierkante kilometer ijs was, terwijl dat de afgelopen dertig jaar gemiddeld bijna 12.7 miljoen vierkante kilometer was.
Sommige wetenschappers voorspellen dat het ijs op de Noordpool waarschijnlijk minder dan 1 miljoen vierkante kilometer zal zijn in september 2016. Andere wetenschappers houden 2030 - 2050 aan. Wel ziet iedereen in dat er in het poolgebied een ongewone situatie is ontstaan.
Door het gebrek aan zeeijs kan het klimaat op aarde dramatisch wijzigen.

06/08/2016
In 1967 ging de bemanning van een Amerikaanse basis in Groenland er van uit dat de basis voor altijd onder sneeuw en ijs bedolven zou blijven. Maar door de klimaat verandering kon het gevaarlijk spul waaronder biologisch, radioactief en chemisch afval tegen het eind van deze eeuw wel weer eens aan de oppervlakte komen. Deze basis stond bekend als de stad onder het ijs.

Het afval ligt verspreid over 55 hectaren en omvat 200.000 liter diesel, een ongekende hoeveelheid licht radioactieve koelvloeistof van de kernreactor en PCB's, stoffen die giftig zijn voor de mens. Als het ijs smelt, zullen deze gevaarlijke stoffen afvloeien naar de oceaan, waar ze een impact kunnen hebben op het ecosystemen.

29/10/2016
Het warme weer in het Noordpoolgebied houdt aan. De gevolgen gaan verder dan een enorm tekort aan zee-ijs. Mogelijk veroorzaakt de warme pool elders ijskoud winterweer.

In een wetenschappelijk artikel, dat vorige week werd gepubliceerd in het tijdschrift Nature, kijkt men heel specifiek naar de locatie van de ‘Polar Vortex’. De Polar Vortex is in feite een groot lagedrukgebied dat zich ophoudt in het Noordpoolgebied. Het is gevuld met koude lucht. En heeft een sturend effect op de weerpatronen op de gebieden die de pool omringen, tot aan onze omgeving toe. Een goed ontwikkelde Polar Vortex in het Noordpoolgebied bevordert een sterke westelijke stroming op gematigde breedte. En verkleint de kans op koud winterweer in ons land.

De Polar Vortex ligt met zijn centrum normaliter vrij dicht bij of recht boven de geografische Noordpool. De reden zou moeten zijn, dat deze koude luchtwervel zich graag ophoudt boven het koudste deel van de wereldbol. In het gebied dat in de poolwinter zo min mogelijk straling van de zon ontvangt. En feitelijk alleen maar warmte uitstraalt. Als het zeewater op de Noordpool in het winterhalfjaar grotendeels is dicht gevroren, kan het er in feite even koud worden als op een continent. Diepvriestemperaturen van tientallen graden onder nul zijn dan geen bijzonderheid.

Maar de wereld verandert. Het klimaat warmt wereldwijd snel op. En de poolgebieden blijken nog veel sneller op te warmen. Dat geldt voor de Zuidpool, maar nog veel meer voor de Noordpool. Op de Noordpool spelen krachtige zichzelf versterkende effecten een rol. Als het warmer wordt, blijft er minder ijs over op zee. Waardoor de opwarming kan versnellen. En er nog minder ijs over blijft. Sommige klimaatwetenschappers spreken van het risico van een ‘run-away warming’.
Momenteel ligt er veel te weinig ijs in het Noordpoolgebied. Minder dan ooit waargenomen. Vooral daarom is het er ook veel warmer dan normaal. De komende week zijn er grote gebieden waar het 15 tot 20 graden warmer is dan normaal. Op het vasteland kan het wel goed afkoelen. Siberië is tientallen graden kouder dan enige plek in het Noordpoolgebied. Ook in het noorden van Canada vriest het her en der al 15 tot 25 graden.

Op basis van metingen en modelberekeningen heeft men geconcludeerd, dat de Polar Vortex niet meer zo trouw is aan de Noordpool. Het systeem is gemiddeld zwakker dan in de vorige eeuw. Maar is ook verplaatst. Met name in de richting van Siberië. De onderzoekers leggen een verband met het steeds verder slinken van de hoeveelheid zee-ijs. En leggen ook een verband met de toename aan sneeuw in Eurazië.
Die toename van sneeuw kan op zich zelf verband houden met een in toenemende mate ijsvrije Noordpool. Boven open water kan de atmosfeer meer warmte en vocht oppakken. Als die lucht het continent binnendringt, kan er veel meer neerslag vallen. In de vorm van sneeuw wel te verstaan. Door een toename aan sneeuw op het vaste land kan het land juist verder afkoelen. Waardoor de Noordpool zelf echt beduidend veel warmer is dan de continentale gebieden die duizenden en duizenden kilometer verderop liggen.

Momenteel zien we patronen die sterk overeenkomen met wat de onderzoekers aan het licht brengen. De Polar Vortex ligt niet boven de Noordpool. Maar is gespleten. Een deel ligt boven Eurazië, een ander deel boven het noorden van Canada. Bovendien is met name Eurazië veel en veel kouder dan normaal. Afwijkingen van 10 tot 15 graden onder de norm zijn er geen uitzondering. Niet verwonderlijk, er ligt ook meer sneeuw dan gebruikelijk. Zowel in Eurazië als in Canada. Dit is geen toeval. Het houdt verband met de afwijkende patronen als hierboven beschreven.
Interessant is ook, dat men in het onderzoek concludeert, dat de koudere gebieden in Eurazië en Canada (Noord Amerika) voor een deel de wereldwijde opwarming iets tegenwerken. Dus anders gezegd: Het smelten van de Noordpool bevat koppelingsmechanismen. Mechanismen die een verdere opwarming van de Noordpool alleen maar helpen. Maar dit opwarmen van de Noordpool veroorzaakt elders juist een afkoeling. Op zich lijkt het redelijk om te veronderstellen, dat met een verdere afname van het Poolijs, de kans op een uitbraak van winterkou bij ons niet perse kleiner wordt. Misschien zelfs wel groter. Immers, boven Eurazië zal vaker een fiks koude reservoir kunnen worden gevormd. Zoals nu trouwens ook al gebeurt.

Het enige wat dan nog nodig is om bij ons schaatsijs te krijgen, is een dagenlang transport van die kou. Daar hebben we een oostenwind voor nodig. Ofwel, hogedrukgebieden boven Scandinavië of aangrenzend Rusland/Siberië. Met het verzwakken en verplaatsen van de Poolwervel, en daarmee het zwakker worden van westelijke stromingen, zou het zo maar kunnen dat dit soort hogedrukgebieden in de toekomst makkelijker kunnen ontstaan.
Bron: MeteoGroup en diverse onderzoeken

13/11/2016
De situatie rond de Noordpool, de bijna constante stroom van warmterecords op plekken als Spitsbergen en Barrow (Alaska), en uiteraard de zorgwekkende toestand van het zee-ijs in de Arctische gebieden. Nog steeds is het in een groot deel van het Noordpoolgebied zeldzaam ‘warm’ met dagelijks temperatuurafwijkingen van 10 tot 20 graden ten opzichte van wat daar normaal is.

Siberië is momenteel juist zeer koud, veel kouder dan de norm. Ook Groenland is momenteel een stuk ‘normaler’ qua temperatuur. In het hooggelegen binnenland is het ijskoud met diepvriestemperaturen tot 40 a 50 graden onder nul op de allerkoudste plekken van dit enorme eiland. Vanochtend vroor het op Summit Station ruim 35 graden. Deze wetenschappelijke meetpost ligt op een hoogte van ruim 3000 meter. Zo hoog reikt het ijs daar van de miljoenen jaren oude ijskap. Op deze plek vriest het doorgaans ook de hele zomer. Vorig jaar heeft men er overigens in juli wel een paar dagen lichte dooi waargenomen. Een unicum dus. Echt een plek waar ik best graag een maandje zou willen meewerken aan het wetenschappelijk onderzoek. Maar dan wel in ‘de zomer’.

Maar voor de rest zien we dus steeds maar weer die veel te hoge temperaturen in het poolgebied. Daardoor blijft de groei van het zee-ijs dit najaar enorm achter ten opzichte van wat daar normaal gebeurt. Nog steeds zijn er grote gebieden met gebroken ijs of volkomen open water. Dit heeft op zich weer grote gevolgen voor de temperatuur. Vanaf open water ontsnapt veel meer warmte aan de lucht en blijft de temperatuur dus relatief hoog. Poolnacht of niet, open water koelt nou eenmaal maar langzaam af. Dus we zien hier een zichzelf versterkend effect.

Een groot tekort aan zee-ijs veroorzaakt hogere temperaturen en dus een tragere groei van het zee-ijs. Dit noemt men wel een zogenaamde positieve feedback-loop. Het verschijnsel staat ook bekend als ‘Arctic Amplification’. Een verschijnsel waar veel wetenschappers al over hebben geschreven. En dat verstrekkende gevolgen kan hebben in de zeer nabije toekomst. De kans is groot dat de Noordpool door het huidige zeer extreme seizoen volgend jaar met een groot te kort aan ijs de zomer in gaat. Misschien dat de oppervlakte uiteindelijk nog mee valt aan het eind van de komende winter. Maar de dikte zal sterk achterblijven. Gedurende de poolzomer zal het dunne ijs een makkelijke prooi zijn voor de voortgaande opwarming. Ook het landijs van Groenland wordt dan steeds kwetsbaarder voor dooi, iets dat we afgelopen tientallen jaren trouwens ook al hebben gezien. In feite zou het smelten van het ijs op en rond de Noordpool letterlijk op hol kunnen slaan. In welk geval het zeker niet ondenkbaar is dat we binnen 5 jaar zien dat de Arctische Poolzeeën in de nazomer voor het eerst min of meer ijsvrij zijn!

De gevolgen voor ons land zijn enerzijds, dat met het versnelde smelten van Groenlands ijs de zeespiegel in de komende decennia steeds sneller zal verlopen. Een versnelling die overigens op basis van metingen al is begonnen. Maar anderzijds kunnen weerpatronen ook veranderen door de extreme veranderingen van het Poolklimaat. In feite zijn de temperatuurverschillen tussen de Noordpool en de gematigde breedten veel kleiner dan vroeger. Meteorologisch gezien moet dit de kracht van we westelijke stromingen remmen. Zeker in de herfst en het (begin van de) winter, want dan zijn de temperatuurafwijkingen in het Poolgebied het grootst. Minder westenwind betekent simpel gesteld meer ruimte voor stromingen uit andere richtingen. Geblokkeerde patronen, zoals dat heet in de weerkunde, resulteren in onze omgeving in het winterhalfjaar vaker in kouder weer dan normaal. Minder sterke westelijke stromingen in najaar en (start van de) winter gaan meestal ook samen met minder onstuimig weer (minder stormen) en minder neerslag.

Tenslotte nog even naar de andere pool van de aarde, de Zuidpool. Daar zagen we de afgelopen jaren doorgaans een positieve afwijking van de hoeveelheid zee-ijs. Er werden zelfs records gebroken. De verklaring werd gezocht in een sterkere westcirculatie rondom Antarctica waarbinnen de poolkou beter ‘gevangen’ bleef. Het idee was ook niet heel onlogisch. Het enorme ‘bevroren’ continent was relatief ongevoelig voor wereldwijde opwarming terwijl op grotere afstand van de Zuidpool die opwarming wel degelijk meetbaar was. Het resulteerde wellicht juist in een groter temperatuurverschil. Omgekeerd dus ten opzichte van de situatie rond de Noordpool.

Toch is er het afgelopen half jaar ineens veel veranderd rond de Zuidpool. Na de winter op de Zuidpool is het zee-ijs veel sneller dan normaal gaan smelten. Net als op de Noordpool ligt er nu ook op de Zuidpool record weinig zee-ijs. Voor de hele aarde is er nu een zee-ijs tekort van bijna 3,5 miljoen vierkante kilometer. Een gebied van bijna 2000 bij 2000 kilometer, ofwel een groot deel van Europa. Extra zorgwekkend is het feit, dat diverse grote gletsjers van Antarctica, die uitmonden in de omringende zee, steeds sneller zijn gaan stromen. Ofwel, ook Antarctica dumpt in een steeds sneller tempo landijs. Net als Groenland dat doet. Het gecombineerde effect kan in de loop van de eeuw ernstige gevolgen hebben op mondiale schaal. Zeespiegelstijgingen zouden zo maar kunnen oplopen tot anderhalve meter of meer. En dan zijn de gevolgen wereldwijd niet meer te overzien.
Bron: MeteoGroup

13/02/2016
Wereldwijd hebben vier miljard mensen minstens een maand per jaar last van ernstige waterschaarste. Dat concludeert Universiteit Twente na jarenlang, omvangrijk onderzoek. Dit alarmerende aantal is fors hoger dan tot nu toe gedacht. In de wetenschap werd tot nu toe uitgegaan van ernstige waterschaarste bij twee tot drie miljard mensen. Het is het eerste onderzoek (vanaf 2010) ter wereld die de waterbehoefte van de mensheid van maand tot maand in kaart brengt en vergelijkt met de maandelijkse beschikbaarheid.

01/05/2016
De inwoners van Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso, hebben slechts tijdens een gedeelte van de dag beschikking over water. De regering hoopt zo de heersende waterschaarste het hoofd te bieden met een wisselende watervoorziening van twaalf uur.
De Burkinese hoofdstad van bijna 2 miljoen inwoners kampt de laatste weken met een ernstig watertekort bij temperaturen van 45 graden. Het watertekort begon in 2013 en werd dit jaar nog verergerd door de extreme hitte en de bevolkingsaangroei.

15/07/2016
Door het slechte weer van eind juni is mogelijk meer dan 60% van de zomergroente, spinazie, doperwten, wortelen en tuinbonen, verloren gegaan. De conservenfabrikant HAK heeft dit nog nooit eerder meegemaakt. Zulke extreme neerslag in de vorm van regen en hagel.

13/09/2016
Door het koude voorjaar en de koude eerste zomerse weken valt de kwaliteit van het maïs dit jaar tegen. Maar door het ongewone warme najaar rijpt het maïs in Twente nu zeer snel en kan volgende week waarschijnlijk al geoogst worden.

21/10/2016
Bijna 850.000 mensen op het zuidelijke deel van het eiland Madagaskar lijden honger door de heersende droogte. Er wordt gesproken van alarmerende situaties die een catastrofe dreigen te veroorzaken.

11/012/2016
Tom Middendorp sprak afgelopen maandag op een klimaatconferentie in het Haagse Vredespaleis. De Nederlands hoogste militair is tot de slotsom gekomen dat het onderwerp klimaatverandering niet langer is voorbehouden aan natuurbeschermers en boomknuffelaars. De opwarming van de aarde is een regelrechte bedreiging van onze veiligheid. Ze ligt ten grondslag aan spanningen en gewapende conflicten.

Hij spitste dit toe op het Midden-Oosten. Niet nader genoemde studies 'suggereren' dat tekort aan water en voedsel een beslissende factor was in de revoltes die we kennen als de 'Arabische Lente'. Dat tekort was het gevolg van droogte en tegenvallende oogsten, ook elders in de wereld. In Syrië migreerden veel boeren naar de grote steden. Jonge mannen zonder veel uitzicht op werk raakten in de ban van extremistische groepen en gingen over tot de gewapende strijd, die al snel escaleerde tot een algehele burgeroorlog en een massale vluchtelingenstroom op gang bracht. Wordt de klimaatverandering op haar beloop gelaten, dan zal ze 'onze veiligheid ondermijnen en chaos nabij onze grenzen veroorzaken.

14/05/2016
Steeds meer onderzoek wijst op het risico dat de ijskappen op aarde veel sneller smelten dan gedacht. Met alle gevolgen van dien.
Maar liefst 99% van de hoeveelheid zoet water op onze planeet ligt opgesloten in de wereldwijde ijskappen, zoals die van Groenland en de Zuidpool. Steeds meer wetenschappelijk onderzoek wijst op de mogelijkheid, dat deze ijskappen sneller zullen smelten dan eerder gedacht. En dat de stijging van de zeespiegel aan het eind van deze eeuw al kan zijn opgelopen tot meer dan anderhalve meter. Dat zou enorme gevolgen hebben. Wereldwijd, maar ook in nederland land.

Van Groenland weten we al met een vrij grote nauwkeurigheid hoe snel het smelten van de ijskappen er gaat. Om verschillende manieren wordt er gemeten. Op de ijskap zelf, aan de rand, vanuit vliegtuigen en vanuit de ruimte met behulp van een speciaal hiervoor ingerichte satelliet. Gemiddeld verliest de Groenlandse ijskap inmiddels rond de 200 miljard ton ijs per jaar. In het voorlopige recordjaar was het verlies meer dan twee maal zo hoog. Geschat op 570 miljard ton.
Dit jaar is het smeltseizoen op Groenland recordvroeg van start gegaan. Dat zegt op zich nog weinig over de rest van het smeltseizoen, maar het is wel een opmerkelijk record dat past in een patroon. Het is zeer waarschijnlijk dat het smelten van de Groenlandse ijskap verder versnelt in de komende decennia. Toch is het grootste deel van de ijskap voorlopig relatief veilig. Dat bevindt zich dieper landinwaarts en heeft een dikte tot wel 3 kilometer. Een groter gevaar ligt verscholen in de ijskap van de grote broer van Groenland: de Zuidpool.

Tot voor kort werd rekening met een relatief bescheiden bijdrage van de Zuidpool aan wereldwijde stijging van de zeespiegel. Het IPCC ging in het rapport van 2013 uit van een stijging van rond de 20 centimeter in het jaar 2100. Op dit moment is de bijdrage aan zeespiegelstijging van Groenland bijna twee maal zo groot als die van de Zuidpool. Antarctica verliest momenteel om en nabij de 100 miljard ton landijs per jaar. Maar deze hoeveelheid neemt snel toe. Steeds meer onderzoek richt zich nu op de processen die zich afspelen op de Zuidpool. Dit grote continent bedekt met ijs kan zich in de nabije toekomst heel anders gaan gedragen onder invloed van de opwarming van de aarde.

Een groot deel van Antarctica is, net als Groenland, relatief veilig voor stijgende temperaturen. Dat geldt voor de oostelijke helft van het continent waar het ijs ruim boven zeeniveau ligt. Het blijft er voldoende koud, zo concluderen ijsonderzoekers. Maar dat geldt niet voor het westen. De ijskappen strekken zich uit tot in de omringende oceaan. Het opwarmende oceaanwater heeft vrij spel om dit ijs aan alle kanten te verzwakken en te doen smelten. Waardoor gletsjers vanaf het vasteland sneller de zee kunnen instromen.

Wetenschappers bestuderen ook het verre verleden van de wereldwijde zeespiegel. Onder meer door sedimenten met daarin koralen uit het verleden in kaart te brengen. Koralen leven in ondiep zeewater want ze hebben daglicht nodig. Gegevens over koralen uit het verleden geven informatie over historische perioden van snelle zeespiegelstijgingen. Die zijn er vaker geweest. Antarctica is een ver verleden vaker de oorzaak geweest van stijgingen van de wereldwijde zeespiegel met wel 3 tot 6 meter per honderd jaar. Voor de duidelijkheid, in de (pre)historie van de aarde zijn er grote klimaatschommelingen geweest. Uiteraard door natuurlijke oorzaken.

Onderzoekers van het KNMI kwamen vorige week ook met een rapport over de mogelijk veel snellere stijging van de zeespiegel in deze eeuw. In dit bericht, dat deels is gebaseerd op de recente internationale onderzoeken van ijswetenschappers, concludeert men: ‘De nieuwe cijfers zouden betekenen dat Nederland zijn plannen voor de bescherming van de kust drastisch moet aanpassen’. Het instituut wijst op het risico, dat de bijdrage aan de zeespiegelstijging van alleen Antarctica in de loop van deze eeuw al 1 meter (!) kan zijn. Daar komt dan het effect van Groenland en andere gletsjers op aarde nog bij. Bovendien heeft simpelweg het warmer worden van de wereldwijde oceanen ook al een significant effect, want warm zeewater zet als het ware uit en veroorzaakt ook zeespiegelstijging. Men stelt tevens dat als de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in de loop van deze eeuw wordt teruggebracht tot 0, dan nog de bijdrage van de Zuidpool alleen al 70 centimeter kan zijn. Omdat we al een fikse opwarming in gang hebben gezet. Overigens kan dit verschil van 30 centimeter wel het verschil zijn tussen Amersfoort aan Zee en Amersfoort zonder strand.
Bron: Weer.nl

14/05/2016
Antarctische ijskappen verliezen veel sneller ijsmassa dan de IPCC voorspeld heeft. Dit kan er toe leiden dat de totale zeespiegelstijging in 2100 bijna twee keer zo groot is als in eerdere schattingen. Tot voor kort dachten wetenschappers namelijk dat de bijdrage van Antarctica aan de zeespiegelstijging in deze eeuw niet veel meer dan een decimeter zou bedragen.

In een studie, die onlangs is verschenen in het tijdschrift Nature, is aangetoond dat de afbraak van de Antarctische ijskap veel sneller plaatsvindt. Twee processen zijn hiervoor verantwoordelijk.
1) Smeltwater aan het oppervlak kan op drijvende ijsplaten door diepe scheuren snel naar beneden stromen waardoor de ijsplaten makkelijker opbreken. Deze drijvende ijsplaten vormen momenteel een rem op de stroom van landijs richting de zee. Als deze rem wegvalt neemt de ijsstroming toe en vormen zich grote ijskliffen.
2) Als die kliffen hoger dan 100 m worden bezwijken ze onder hun eigen gewicht. Dit laatste proces kan ook de, tot voor kort stabiel geachte, Oost-Antarctische ijskap aantasten.

De kracht van het nieuwe model is dat het voor het eerst laat zien dat door het meenemen van deze processen het mogelijk is om de hoge zeespiegelstanden uit het Plioceen (5,3 tot 2,6 miljoen jaar geleden) en het laatste interglaciale maximum (125.000 jaar geleden) te reproduceren. Daarmee bevestigt het model wat al eerder uit geologische gegevens bekend was. Met de geologische gegevens kan echter de snelheid waarmee de hoge zeespiegelstanden bereikt werden niet goed worden geëvalueerd. Het is dus niet per se gezegd dat dit model de snelheid waarmee de Antarctische ijskap massa verliest correct berekent. Maar de modelresultaten geven alleszins aanleiding om er rekening mee te houden bij de analyse van toekomstige klimaatveranderingsscenario’s.

In het worst-casescenario zorgt het opbreken van de Antarctische ijskap in 2100 in dit model voor een extra zeespiegelstijging van ruim een meter. Daar moeten dan nog de bijdragen van thermische uitzetting door opwarming van de oceaan, het smelten van gletsjers op andere continenten en de bijdrage van de Groenlandse ijskap bij worden opgeteld.

Dit betekent dat voor Nederland vanaf 2150 de zeespiegelstijging voor 80 tot 90 procent veroorzaakt wordt door het afsmelten van de Antarctische ijskap. Gelukkig zal het terugdringen van broeikasgasemissies wel degelijk effect sorteren. Als broeikasemissies tussen nu en 2100 substantieel worden teruggebracht blijft de bijdrage van Antarctica volgens deze studie beperkt tot maximaal 70 cm extra in 2100; 2,5 m extra in 2200 en 7 m extra in 2500, vooral omdat dan alleen de West-Antarctische ijskap wordt aangetast. Dit scenario lijkt ook meer in overeenstemming met de beperkte waarnemingen die we hebben over het kleiner worden van Antarctica.

De uitkomsten van deze modelstudie zijn in wetenschappelijke kringen nog niet onomstreden, maar de uitkomsten geven wel aan dat het van groot belang is om meer inzicht te krijgen in de mechanismen die ten grondslag liggen aan het snelle opbreken van ijskappen.

Daarom zal het IPCC na 2018 een tussentijds rapport over ijskappen en zeespiegelstijging laten verschijnen. Het eerder extreem genoemde Veerman-scenario is in deze context allang niet meer extreem te noemen. Het KNMI zal in antwoord op het nieuwe IPCC-rapport haar zeespiegelscenario’s tussentijds bijstellen, want we kunnen niet langer uitsluiten dat ongeremde klimaatverandering tot onbeheersbare zeespiegelstijging zal leiden die de Nederlandse kustverdediging voor een onmogelijke opgave stelt. De komende jaren staan vele studies gepland die hier nader op ingaan. Het KNMI en het IMAU (Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek Utrecht) van de Universiteit Utrecht zullen daaraan bijdragen.
Bron: Knmi.nl

30/11/2016
Wetenschappers komen nu met steeds duidelijkere aanwijzingen dat het klimaat op aarde serieus opwarmt.
Waargenomen is dat het zee-ijs rondom Antarctica inmiddels qua oppervlakte is afgenomen tot minder dan ooit. Het zeeijs is het probleem niet maar het landijs is het probleem. Naar schatting bevat het koudste continent 90% van de zoetwatervoorraad van de gehele aarde.
Van steeds meer gletsjers, die rusten op de zeebodem en uitmonden in zee, is bekend dat de stroomsnelheid toeneemt. De maar steeds warmer wordende zeewater zorgt ervoor dat het ijs aan de onderkant verzwakt waardoor er onderaf scheuren ontstaan door de volle dikte van de gletsjer. Hierdoor kunnen er gigantische stukken afbreken waardoor het zeewater weer meer ijs kan laten smelten. Uiteindelijk komt het ijs los van de zeebodem, komt de gletsjer in een verdere stroomversnelling en raakt de massabalans van het gehele continent verder uit evenwicht.
De Pine en Thwaites gletsjer hebben beide last van deze processen en samen houden zij 10% van de totale ijsmassa van West-Antartica op hun plaats. Komt al deze ijsmassa vrij dan stijgt de zeespiegel wereldwijd met ongeveer 1 meter.
Het vervelende is dat dit ook op andere plekken op Antartica gaande is maar ook op de Groenlandse gletsjers.

26/07/2016
Door bosbranden in Los Angeles in de buurt van Santa Clarita zijn al 18 huizen en 13000ha natuur verwoest. Door de extreme hitte, droogte en sterke wind verspreiden de vlammen zich snel.

Ook op het Grieks eiland Chios is het raak. Door extreme hitte, droogte en sterke wind wordt de brand makkelijk verspreid en zijn de plaatsen Lithi, Elata en Mesta geëvacueerd. Griekenland heeft er de noodtoestand afgekondigd.

09/09/2016
Door de droogte in Portugal verspreidt het vuur in de bossen van Serra de Monchique zich razendsnel. Een aantal dorpen moeten daardoor worden geëvacueerd. Portugal is dit jaar al flink getroffen door zware bosbranden die al meer dan 95.000 hectares bos in de as hebben gelegd. Er zijn al meer dan veertig brandstichters opgepakt.