25/01/2019
Eerder deze week werd bekend dat het ijs op Groenland veel sneller smelt dan verwacht. Volgens de wetenschappers smelt de enorme ijskap in zo'n tempo dat het kantelpunt mogelijk al bereikt is. Dat zou een enorme invloed hebben op de stijging van de zeespiegel in de komende twee decennia.

Zo smolt in 2012 meer dan 400 miljard ton Groenlands ijs. Dat is bijna vier keer zo veel als in 2003. Na een afname in 2013 en 2014 is het ijsverlies nu weer hervat. De studie past in een reeks andere onderzoeken die deze maand zijn gepubliceerd. Daarin rijst het beeld dat de schattingen van de gevolgen van de opwarming van de aarde te behoudend zijn geweest. Vorige week bleek uit een andere studie dat ijsverlies in Antarctica meer bijdraagt aan de stijging van de zeespiegel dan aanvankelijk gedacht werd.

Thomas Frederikse onderzoekt de stijging van de zeespiegel momenteel voor NASA. Hij legt uit hoe het smelten van de twee grote ijskappen Groenland en Antarctica in z'n werk gaat. "In Groenland sneeuwt het, die massa schuift naar de zijkant van de kap en komt uiteindelijk in het water terecht", vertelt hij. "Bij een stabiel klimaat is dat in evenwicht. Dan stroomt er net zo veel weg als dat er bijkomt. Maar ook daar is het steeds warmer. Het ijs van Groenland schuift steeds meer de zee in en de modellen voorspellen dat dit steeds sneller gebeurt."

14.000 ton smeltwater per seconde
Zo bleek vorige maand uit een ander onderzoek dat het smeltende gletsjerijs in het Arctisch gebied momenteel de grootste bijdrage aan de stijging van de zeespiegel levert. Per seconde stroomt er volgens dat rapport 14.000 ton water de zee in.

Meerdere rapporten dus, die allemaal wijzen op het smeltende ijs en de zeespiegelstijging die dat met zich meebrengt. Die stijging kan worden versneld door het toenemende smeltwater dat uit de poolgebieden komt. "Als je kijkt naar de stijging van de zeespiegel, dan zie je dat die in de afgelopen eeuw 10 centimeter is gestegen", legt Frederiks uit. "De laatste 25 jaar komt er 3 millimeter per jaar bij en de laatste tien jaar ligt dat zelfs op 4 millimeter. Het gaat dus drie keer zo hard als tijdens de vorige eeuw. Tegen het einde van de 21e eeuw heb je misschien een stijging van 80 centimeter. Die versnelling is dus al bezig."

Jeroen Aerts, hoogleraar Water and Climate Risk aan de Vrije Universiteit, wijst erop dat er relatief weinig bekend is over die versnelling. "Onderzoeksresultaten zoals die van afgelopen week zijn recente resultaten. Nu is gebleken dat een deel van Groenland wel smelt. Dat valt onder de vooruitgang van de wetenschap. Het is een feit dat de zeespiegel stijgt. De vraag is hoe snel en wat de versnelling wordt."
Aerts voorziet problemen als die versnelling zich voltrekt. Volgens hem lukt aanpassen bij een langzame stijging, maar ontstaan er problemen bij zo'n versnelling. Hij wijst naar de Deltawerken in Nederland. "Het duurde tot veertig, vijftig jaar na de Watersnoodramp voordat die waren voltooid. Je zet niet zomaar een goede bescherming op", aldus de hoogleraar.

Ook onderzoeker Marjolijn Haasnoot van kennisinstituut Deltares wijst erop dat steeds meer studies aantonen dat het smelten van de ijskappen een groter aandeel in de stijging van de zeespiegel kan hebben. "Zo'n versnelling zou je al vanaf 2050 kunnen hebben. De recente inzichten wijzen op een hogere versnelling, zeker als de Parijs-doelen niet worden gehaald. Het is een gamechanger. Aanpassen hebben we eeuwenlang gedaan, maar niet op zo'n snelheid."

Haasnoot onderzocht de mogelijke gevolgen van versnelde zeespiegelstijging en daaruit bleek dat Nederland zich goed moet voorbereiden. "In Nederland houden we rekening met een stijging van 1 meter in 2100", vertelt de onderzoeker. "Maar dat zou met die versnelling weleens veel hoger uit kunnen vallen, en dat betekent dat je minder tijd hebt om je voor te bereiden. De stijging stopt niet in 2100. Wat doe je als het meer wordt dan die 1 meter?"

Het klimaatpanel van de Verenigde Naties benadrukte in het IPCC-rapport van afgelopen oktober dat de zeespiegel na 2100 blijft stijgen, ook als de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 1,5 graad. Instabiliteit van het zee-ijs in Antarctica of onomkeerbaar ijsverlies op Groenland kan een stijging van meerdere meters opleveren. Het IPCC stelt dat deze onzekerheden getriggerd kunnen worden tussen een temperatuurstijging van 1,5 graad en 2 graden.

In Nederland houden we dus rekening met een flinke stijging in 2100, maar niet overal zijn ze op korte termijn goed voorbereid op zo'n stijging. Frederikse werkt tegenwoordig in de Verenigde Staten en ziet dat kleine overstromingen in dat land vaker voorkomen. "Dertig jaar geleden gebeurde het niet dat lage gebieden zoals Florida bij springtij standaard onder water lopen", zegt hij.

Maar er zijn gebieden die nog kwetsbaarder zijn. "In Oceanië liggen sommige eilanden een paar meter boven de zeespiegel", zegt Frederikse. "Het grote gevaar is dat zo'n eiland bij een orkaan helemaal onder water komt te staan. Het is een reëel scenario dat die verdwijnen. Ze zullen in ieder geval veel kleiner worden."

Een voorbeeld van zo'n eiland is Tuvalu, een archipel in de Grote Oceaan met ruim elfduizend inwoners. Met beperkte middelen probeert de staat zich te wapenen tegen het stijgende water. Vergeleken met 1970 is de oppervlakte van het land met 2,9 procent toegenomen, voornamelijk doordat golven stranden vergroten. Het gaat echter niet om bewoonbaar land. Tuvalu is een van de landen die het eerst te maken krijgen met grote gevolgen van de stijgende zeespiegel. Vooral ook omdat de zeespiegel in dat gebied harder stijgt dan het globale gemiddelde.

Volgens Frederikse zijn er verschillende verklaringen voor die regionale verschillen in stijging. Hij noemt het gewicht van Groenland als voorbeeld.
"Dat gebied is ontzettend zwaar. Die massa drukt de aarde daaronder naar beneden. Groenland is zo zwaar dat het de zee naar zich toe trekt. In dat gebied is de bodem dus laag en de zee hoog. Nu smelt het ijs op Groenland, waardoor dat gebied minder hard zeewater aantrekt. Het veroorzaakt veranderingen in de zeestromen. Het water zal zich gaan verdelen en dus stijgt de zeespiegel."

Groenlandse ijskap smelt sneller dan werd gedacht
Per seconde stroomt 14.000 ton smeltwater van Groenland in zee
Zeespiegel stijgt niet overal even snel
Kwetsbare gebieden zijn soms moeilijk te beschermen
Hoogleraar Aerts stelt dat kleine eilanden met minder geld echte problemen krijgen. "Deze plekken zijn het moeilijkst te verdedigen, en dat heeft met de vorm van zo'n eiland te maken. Op een vulkanisch eiland kun je huizen naar hooggelegen gebieden verplaatsen. Op een vlak eiland kun je je nergens terugtrekken."

Aerts vraagt zich af of er partijen zijn die geld willen investeren om zo'n eiland te redden. "Mogelijke oplossingen voor die gebieden zijn dijken aanleggen en land opspuiten. Maar als zand van ver moet komen, is dat economisch niet haalbaar. Daarnaast kun je geen ringdijk om ieder eilandje leggen."

Volgens Aerts is de kustbescherming in rijkere landen ook niet altijd op het gewenste niveau. Tijdens werkzaamheden in de VS en China zag hij dat andere ontwikkelde landen mijlen achterlopen. "Daar beginnen ze nu na te denken over bescherming. Het is niet te laat. Na de orkaan in New Orleans is er daar binnen tien jaar een bescherming à la de Deltawerken opgebouwd. Dus als het moet, dan doen ze het."

05/08/2019
Europa kookt, Siberië staat in brand en Groenland smelt. Op 1 augustus verloor Groenland in één dag 11 gigaton ijs. Een gigaton is een miljard ton en zou ongeveer 4000.000 Olympische zwembaden vullen.

12/12/2019
De ijsmassa van Groenland smelt nog veel sneller dan tot nu toe werd aangenomen.
Het grote smelten verloopt inmiddels zeven keer zo snel als in de jaren 90 becijferde een team van 89 wetenschappers van 50 internationale organisaties.
Ze vrezen dat als er niets gedaan wordt aan de huidige uitstoot van broeikasgassen, er jaarlijks honderden miljoen mensen in kustgebieden getroffen kunnen worden door overstromingen. In het ergste geval stijgt de zeespiegel met maar liefst 67cm.

Klimaatverandering zorgt er niet alleen voor dat de zeespiegel stijgt, maar ook dat de oceanen warmer worden, minder zuurstof bevatten en verzuren.

De oceanen absorberen meer dan 90% van de overtollige warmte die door broeikasgassen in de lucht komen. Dat heeft grote gevolgen voor dieren en mensen die afhankelijk zijn van de oceanen.

01/02/2019
NASA ontdekte (met nieuwe generatie satellieten) een 300m diepe holte onder de Thwaites-gletsjer op Antartica. Waar ooit 14 miljard ton ijs zat, gaapt nu een gigantisch gat. Het grootste gedeelte verdween afgelopen drie jaar en meet 10 bij 4 kilometer. Deze holte kan een aanzienlijke rol spelen in het smelten van de ijskap.

Als er meer warmte en zeewater onder de gletsjer komen smelt die sneller. De gevolgen zullen niet uitblijven omdat deze gletsjer een aandeel van rond de 4% heeft in de stijging van het globale zeeniveau.
De gletsjer is zo groot als de staat Florida en als deze wegsmelt zal de zeespiegel naar schatting met 65cm stijgen.

Volgens onderzoekers is de verborgen leegte slechts een geval van het complexe patroon van terugtrekking van smeltijs op de Thwaites-gletsjer. In sommige delen trekt het ijs 800m per jaar terug en smelt er 200m driftijs per jaar.
De Thwaites-gletsjer houdt ook aangrenzende gletsjers en ijsmassa’s in bedwang. Als die ondersteuning wegvalt zijn de gevolgen niet te overzien. Dan zou het zeepeil nog eens met extra 2.4m stijgen. Totaal dus meer dan 3m.

05/7/2019
Na een decennialange periode van groei, smelt het Antarctische zee-ijs de laatste jaren sneller dan het zee-ijs op de Noordpool.
Onduidelijk is waarom de omvang van het Antarctische zee-ijs opeens zo snel afneemt. Ook weten onderzoekers niet of de smelt van de afgelopen jaren tekenend is voor de toekomst van het Antarctisch zee-ijs of dat het slechts een tijdelijk dipje is en het Antarctisch zee-ijs binnenkort weer in omvang gaat toenemen.

16/02/2019
Voor de eerste keer hebben wetenschappers, onder wie een Vlaamse entomoloog, de wereldwijde insectensterfte in kaart gebracht. Hun analyse van 73 bestaande studies, van Australië en China tot Amerika en Europa, schetst een schrikwekkend beeld. In enkele decennia kan 40 procent van de soorten verdwijnen. "De laatste 25 tot 30 jaar is het totale insectenbestand wereldwijd met 2,5 procent per jaar afgenomen. Het gaat dus heel erg snel”, zegt onze landgenoot Kris Wyckhuys in de krant De Morgen.

Op verschillende plekken in de wereld is de achteruitgang van het insectenbestand al aangetoond. De grootste zorg ontstond na een onderzoek in Duitsland. Daar bleken de insectenvallen, die jaarlijks in natuurgebieden worden uitgezet, jaar na jaar leger te zijn. In een kwarteeuw tijd bleek zo 75 procent van de totale populatie aan vliegende beestjes geslonken. Het was onder meer deze vaststelling die Kris Wyckhuys, een Belgische bio-ingenieur en insectdeskundige, deed beslissen om een allesomvattende review te maken.

Samen met een collega heeft de man 73 bestaande studies bekeken, van Australië en China tot Amerika en Europa. "We zijn zeer gealarmeerd", zegt Wyckhuys aan de krant De Morgen terwijl hij de cijfers overloopt. 40 procent van de soorten blijkt in groten getale verminderd te zijn. 33 procent is met uitsterven bedreigd. Het wordt tijd dat de mensen dat beseffen, vindt Wyckhuys. "Ze zijn veel te weinig bezig met het lot van de mug of de teek of de wesp. Voor de meesten zijn dat vooral vervelende organismen, een soort van venijn." Volstrekt onterecht. "Insecten liggen aan de basis van het wereldwijde ecosysteem. Ze zijn vooral heel erg nuttig. Ze bestuiven en recycleren, zijn de natuurlijke vijanden van plaagdieren als bladluizen en rupsen. Ze zorgen voor balans."

Als de vliegende, kruipende en zwemmende diertjes straks verloren gaan, dan zitten we volgens hem met een gigantisch probleem. "We kunnen echt niet zonder.” De natuur zal door de afname van het aantal insecten een pak verarmen. Maar ook de mens zal lijden. Welke problemen wij in de toekomst kunnen krijgen, hangt af van het soort van insect dat verdwijnt. "Vlinders zijn bekende bestuivers", zegt Thomas Merckx, bioloog aan UCLouvain. Vlinders maar ook wespen, kevers, bijen en vliegen zijn mee verantwoordelijk voor de bestuiving van onze fruit- en groenteteelt. "Mestkevers recycleren dan weer de mest die zoogdieren op de grond laten vallen. De nutriënten, die planten gebruiken om te groeien, komen dankzij hen in de bodem terecht."

Wyckhuys heeft het over een waterval van problemen. Dat komt omdat insecten zelf voedselbronnen zijn voor dieren hoger in de keten. Denk aan vleermuizen, vogels, spinnen, vissen. De beschuldigende vinger mogen we naar onszelf richten, stellen de onderzoekers. Het zijn de overpopulatie en de overconsumptie die de hoofdoorzaken zijn. "We zijn gewoonweg met te veel. En we gaan daarenboven ook nog eens ondoordacht om met de hulpbronnen van de aarde", zegt bioloog Merckx. Veel insecten verliezen hun habitat, omdat we veel wilde natuur opofferen om onze huizen neer te poten en akkers aanleggen om in onze voedselbehoefte te voorzien. "Daar komt bij dat we ons beroepen op intensieve landbouw die veel gebruikmaakt van pesticiden. De insecten die dat gif opnemen, zijn eraan." Volgens Wyckhuys speelt ook de klimaatverandering een rol, maar is dat zeker niet de belangrijkste oorzaak.
Bron: Vilt.be

01/03/2019
Wereldwijd zijn de visbestanden gemiddeld gedaald met 4.1%, en in sommige regio’s zelfs tot 35% door het warme zeewater, blijkt uit een internationale studie in Science.
Vis is steeds belangrijker geworden als voedselbron voor de groeiende wereldbevolking, met name in kustgebieden en ontwikkelingslanden, waar ze zelfs goed is voor de helft van de dierlijke eiwitconsumptie. Wereldwijd werken ook meer dan 56 miljoen mensen in de sector.

20/03/2019
Klimaatverandering bedreigt vele vogels. Bekend is de mismatch tussen de insectenpiek en de aankomst van trekvogels. Door het warmere weer zijn ook de insecten vroeger. Te vroeg voor trekvogels uit Afrika om er hun jongen mee te voeren. Al Gore refereerde er in zijn An Inconvenient Truth uit 2006 al aan. Nota bene op basis van Nederlands onderzoek naar bonte vliegenvangers.

Dan schuiven die vogels toch gewoon naar het noorden op, zou je denken? Dat gebeurt inderdaad, maar voor veel soorten gaat de temperatuurstijging te snel. Zij kunnen zich onvoldoende aanpassen. Ook vogels hoog in de bergen, of in Arctische gebieden lijden onder het verdwijnen van het leefgebied waar ze perfect op zijn aangepast. Visetende zeevogels verliezen hun 'visgronden', omdat vissen naar andere gebieden trekken door de opwarming van de zeeën. Zeevogels in het Verenigd Koninkrijk doen het slecht door een combinatie van overbevissing en het opschuiven van zandspiering naar het noorden.

Het is niet alleen klimaatverandering waar vogels mee moeten omgaan. De veranderingen komen bovenop de vernietiging en overexploitatie van hun leefgebieden. Dat zijn het soort activiteiten die op zichzelf vaak ook weer bijdragen aan klimaatverandering, zo als ontbossing en intensieve landbouw.
De hardnekkige klimaatontkenners uitgezonderd realiseert iedereen zich dat er iets moet gebeuren. Energietransitie, de overgang naar duurzame energie, lijkt een van de oplossingen. Maar vogelbescherming wil ervoor waken dat die transitie tot gevolg heeft dat natuur en vogels juist nog verder onder druk komen te staan. Klinkt misschien vreemd, maar dat gevaar is groot. In Rusland, Brazilië en Canada wordt grootschalig bos gekapt voor 'duurzame' energiecentrales. Windturbines en zonneparken komen in natuurgebieden, omdat het goedkope grond is en er daar geen boze burgers uitrukken. Andere oplossingen zijn inderdaad vaak duurder, al is het sterk de vraag wat duur is als het gaat om een leefbare wereld te behouden voor onszelf en komende generaties.

Wereldwijd is de strijd tegen ontbossing een topprioriteit, net als investeringen in bosherstel. Daar profiteert de natuur van en wij allemaal. Maar ook in eigen land kan er veel. Terwijl zonnepanelen op vogelrijke plassen worden gelegd, liggen er duizenden daken maagdelijk bij. Met alleen daken redden we het niet, maar op delen van het boerenland en rond steden zijn er tal van plekken waar je zonne-energie kunt 'winnen' zonder de natuur te schaden.
Eed belangrijk deel van de toekomstige elektriciteit komt van uitgestrekte parken met windturbines op zee. Op de horizonvervuiling na heeft vrijwel geen mens er last van en het waait er meestal stevig. De zeevogels die al worstelen met de gevolgen van de klimaatontwrichting krijgen hier de rekening gepresenteerd. Plaats de turbines op plekken waar weinig vogels zitten! Zeker niet op of direct bij De Bruine Bank of het Friese Front, gebieden in de Noordzee die van levensbelang zijn voor soorten zoals zeekoeten en alken.

Wie er beter over nadenkt, komt tot vele mogelijkheden voor een natuur vriendelijke energietransitie. Zoals het standaard combineren van nestgelegenheid bij de isolatie van gebouwen en het vergroenen van steden. Eentje mag in ieder geval niet ontbreken: het verhogen van het waterpeil in veenweidegebieden. Goed aangepakt verminderen we zo de CO2-uitstoot en creëren we tegelijk leefgebied voor weidevogels.

06/05/2019
Ons natuurlijke erfgoed verdwijnt in een tempo dat we nog nooit eerder hebben gezien volgens het rapport van het Intergovernmental Panel for Biodiversity and Ecosystem Servis (IPBES).
Het internationaal biodiversiteitrapport schets een onfraai beeld van onze natuur. We zijn de fundamenten aan het aantasten van onze economieën, ons levensonderhoud, de voedselveiligheid onze gezondheid en levenskwaliteit in de hele wereld.

Een kwart van de 100.000 geëvalueerde plant- en diersoorten wordt al met uitsterven bedreigd. Oorzaken zijn onder meer de toenemende druk van landbouw en milieu, visserij, jacht en klimaatverandering.
Mensen ruineren de biodiversiteit volgens het rapport op hoofdzakelijk vijf manieren. Ten eerste door bossen, graslanden en andere natuur om te zetten in akkers, steden en wegen waardoor dieren en planten thuisloos raken. Ongeveer driekwart van het landbouwoppervlakte, twee derde van de oceanen en 85% van de moerasgebieden zijn door menselijk toedoen al sterk veranderd. Overbevissing is oorzaak nummer twee : een derde van alle visbestanden staat onder druk door onze consumptiedrift. Ten derde: water- en landvervuiling. Jaarlijks worden 300 tot 400 miljoen ton zware metalen, oplosmiddelen en giftige stoffen in de natuur gedumpt. De plastic vervuiling is sinds 1980 vertienvoudigd.
Klimaatverandering, als gevolg van de fossiele brandstoffen die wij verstoken, maakt de leefomgeving van sommige soorten te heet, te nat of te droog om te overleven. Bijna de helft van de landzoogdieren en een kwart van de vogels heeft daar volgens het rapport al last van. Tenslotte bedriegen invasieve exoten steeds meer planten en dieren die van nature in gebieden leven. Zo maakt 1 invasieve bacterie momenteel het leven van bijna 400 amfibieën soorten zuur.
De conclusie dat het onrustbarend slecht gaat met de natuur, klonk ook al in de jaren 60 van de vorige eeuw. Het boek ‘Silent Spring’ van Rachel Carson, de Club van Rome, het toen net opgerichte Wereld Natuur Fonds: ze verkondigen toen grofweg dezelfde boodschap las het IPBEs nu dik 50 jaar later.
Zelfs in beschermde natuurgebieden gaat de natuur achteruit door alles wat buiten die gebieden gebeurd. Zo zijn de insecten populaties in Duitse beschermde natuurgebieden in minder dan 30 jaar tijd met 76% afgenomen door het gebruik van stikstof, fosfaat en pesticiden in de landbouw om deze natuurgebieden heen.

Van 500.000 tot 1 miljoen van de geschatte 8 miljoen soorten op aarde zou het voortbestaan onzeker zijn.
Het rapport wijst ons erop dat de mens niet kan leven zonder de onschatbare diensten die de natuur ons elke dag verschaft. Zoals medicijnen, insecten die onze gewassen bestuiven, bossen die CO2 opnemen, schoon drinkwater, schone lucht en voedselproductie. Hoelang kunnen we de natuur verzwakken voordat ecosystemen instorten.
We verliezen nu natuur op een schaal en met een snelheid die we niet eerder hebben meegemaakt.

Er wordt gehoopt dat het rapport wereldwijd tot actie leidt. Het is nog niet te laat, maar alleen als we nu actie gaan ondernemen valt het tij nog te keren. Het Wereld Natuur Fonds en andere milieuorganisaties hebben hun hoop gevestigd op een internationaal biodiversiteitakkoord, vergelijkbaar met het klimaatakkoord van Parijs uit 2015. Dat zou volgend jaar gesloten moeten worden op de VN-top over nieuwe biodiversiteitsdoelen in China.
Hopelijk gaat er dan serieuzer mee om dan met de vorige biodiversiteitsdoelen uit 2010. Volgend jaar, als deze afloopt zullen, volgens het IPBES, waarschijnlijk maar vier doelen van de 20 zijn bereikt.

07/05/2019
Dit jaar komen er naar verwachting drie keer zoveel eikenprocessierupsen als in het record jaar 2018.
Maar een tweede soort, de dennenprocessierups is vanuit België in aantocht of al zelfs in Nederland. Deze rups geeft dezelfde overlast maar is veel bedreigender doordat deze rups 1 miljoen brandharen heeft tegen 700 duizend voor de eikenprocessierupsen. De eikenprocessierupsen kwam in de jaren 80 in Nederland mede door de klimaatverandering. De dennenprocessierups volgt nu om dezelfde redenen

07/06/2019
Afrikaanse varkenspest grijpt hevig om zich heen in Azië. Experts verwachten dat 150 tot 200 miljoen varkens zullen sterven of moeten worden afgemaakt.
De ziekte heerst nu in China, Noord-Korea, Vietnam, het Italiaanse eiland Sardinië, Polen, Roemenië, Rusland en Zuid-Afrika.
Het probleem is dat er nog altijd geen vaccin tegen de Afrikaanse varkenspest bestaat. Een virus dat in de jaren 50 vorige eeuw voor het eerst Europa bereikte en dat ook in varkensproducten lang kan overleven.

11/06/2019
571 plantensoorten in het wild zijn in de afgelopen 250 jaar uitgestorven door toedoen van de mens, blijkt dinsdag uit een onderzoek van de Royal Botanic Gardens en de universiteit van Stockholm.
Dit betekent dat het uitsterven van planten in deze periode vijfhonderd keer sneller verliep dan het geval zou zijn zonder toedoen van de mens, meldt de BBC. Deze trend werd nooit eerder zo uitgebreid onderzocht en gedocumenteerd.
Ook constateren de onderzoekers dat van enkele honderden soorten nog zo weinig exemplaren in het wild voorkomen, dat de kans klein is dat deze soorten overleven.
De wetenschappers waarschuwen dat het uitsterven van planten en de gevolgen daarvan ernstig worden onderschat. Als bepaalde planten uitsterven, kan dat verregaande consequenties hebben voor de organismen die van deze planten afhankelijk zijn.

"Het uitsterven van planten is slecht nieuws voor alle soorten op aarde", stelt onderzoeker Eimear Nic Lughadha van de Royal Botanic Gardens. "Dus ook voor de mens. Wij zijn ook afhankelijk van flora. Daarom is het van groot belang te weten welke soorten zijn verdwenen, zodat we beschermingsprogramma's kunnen opzetten."
Het is de tweede noodkreet op het gebied van flora in korte tijd. In een groot VN-rapport werd vorig maand gemeld dat de komende tientallen jaren een miljoen planten- en diersoorten dreigen uit te sterven door toedoen van de mens.

De destructie van natuur, zoals bijvoorbeeld het kappen van regenwoud, is even bedreigend als de opwarming van de aarde, zo stelt het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten (IPBES).
Vooral ontbossing en landbouw zijn grote factoren in de afbraak van het ecosysteem. Ook visserij en jacht zetten de natuur onder druk.

Volgens de wetenschappers zou het versnelde tempo waarin een groot deel van de geschatte acht miljoen plant- en diersoorten verdwijnt, kunnen leiden tot massa-extinctie. Dit zou de eerste massale uitsterving zijn sinds het uitsterven van de dinosaurussen.

22/07/2019
Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten luiden de noodklok omdat de aanhoudende droogte de natuur "onherstelbare schade toebrengt", schrijft het NRC. Diverse zeldzame dieren- en plantensoorten hebben het moeilijk.

Op de Sallandse Heuvelrug zou een "dramatische daling" te zien zijn van het aantal kamsalamanders, heikikkers en meerdere soorten libellen. Door het droogvallen van beken komen er steeds minder vissen als de beekprik voor in het oosten en zuiden van het land. Daarnaast loopt het aantal vlinders sterk terug.

De droogte zou voor de natuur de "druppel zijn die de emmer doet overlopen", nadat landschappen de laatste tientallen jaren al leden onder bijvoorbeeld verdroging en ontwatering voor de landbouw.

Het NRC kreeg bevestiging binnen van kennisorganisatie Ravon dat het slecht gaat met toch al zeldzame vissoorten als de beekprik en elrits. De dieren kunnen alleen overleven in kwalitatief goed water, iets wat er door de droogte amper was.

"Vorig jaar waren populaties nipt gered, dit had het jaar van herstel moeten zijn", aldus vissenonderzoeker Arthur de Bruin van Ravon.

Volgens de Vlinderstichting zijn er de afgelopen jaren "extreem lage aantallen" vlinders gesignaleerd. "Met name veenvlinders en de kleine vos hebben het moeilijk", aldus directeur Titia Wolterbeek. Ze wil echter niet vaststellen dat die terugval alleen door de droogte is veroorzaakt.

23/07/2019
Zo hebben het zuidwesten en de oostelijke helft van Nederland voor het tweede opeenvolgende jaar te kampen met grote droogte. In de Achterhoek zijn al beregeningsverboden van kracht. Vooral dennenbomen en jonge berken hebben veel last van het weer van dit moment. Ook andere jonge bomen en heideplanten kunnen niet goed bij het benodigde water komen. De bomen en planten laten hun blad vallen of sterven af. Dit komt bovenop de grote schade die vorig jaar al in de natuur is aangericht. Vooral op hoger gelegen zandgronden is die schade inmiddels duidelijk zichtbaar.
De extreme droogte zorgt ervoor dat het Twentsche landschap en ander aanzicht krijgt. Fijnsparren leggen momenteel massaal het loodje. Er komt loofhout voor in de plaats zoals veldesdoorns en lindes deze bomen hebben namelijk een beter overlevingskans op zandgrond. Naaldbomen verliezen niet hun blad maar verdampen heel het jaar door water. Door de droogte wordt de kamsalamander op de Sallandse Heuvelrug ook met uitsterven bedreigt. Poelen drogen namelijk op.

Andere gevolgen van het warme weer in Nederland zijn dat er nieuwe soorten insecten en andere exotische diertjes in Nederland komen. Jaren geleden begon dit al met bij voorbeeld de teken, die tegenwoordig in het middelpunt van de belangstelling staan vanwege de ziekte van Lyme, en sinds kort ook een nieuwe bacteriesoort. De knut bracht de blauwtong in Nederland en de kastanjemineermot valt de paardenkastanjes aan, samen met een andere bacterie. Vrijwel alle paardenkastanjes in Nederland zijn om die reden al jarenlang ziek. Dit komt bovenop die Iepen die door Iepziekte al vrijwel geheel uit het Nederlandse landschap zijn verdwenen. En de essen die het sinds een aantal jaren erg zwaar hebben en in grote aantallen afsterven.

Feitelijk past het weer van nu niet meer bij de natuur die we in Nederland hebben. En zit er niets anders op dan te accepteren dat die natuur in de komende jaren steeds sneller zal gaan veranderen. Misschien moeten we onze ogen in het zuiden van Frankrijk maar eens wat beter de kost geven, om te zien hoe Nederland op tijd van duur wordt. Want dat het anders wordt, staat wel vast.

04/10/2019
Het zuiden van Roemenië verandert langzaam in een woestijn. 70% van het Roemeense landschap is op dit moment in woestijn aan het veranderen.

14/11/2019
De insecten-apocalyps komt eraan, het wordt de ongemerkte apocalyps genoemd: het aantal insecten neemt wereldwijd in snel tempo af. Meer dan 40 procent van de soorten wordt met uitsterven bedreigd. Wetenschappers zijn bezorgd. “Als deze massa-extinctie doorzet, zijn de gevolgen enorm.”

Dat zegt Dave Goulson, biologieprofessor aan de Britse University of Sussex. Hij werkte mee aan een nieuw rapport over de huidige insecten stand. “Driekwart van onze gewassen is afhankelijk van insecten. Veel soorten kunnen niet meer groeien. We zullen in de toekomst geen dingen als aardbeien meer hebben. We kunnen geen 7,5 miljard mensen voeden zonder insecten.
De wetenschapper laat weten dat we er zelf wat aan kunnen doen. Insecten leven in onze parken en tuinen. Je kunt met je eigen tuin echt het verschil maken. Een grotere uitdaging is om de landbouw insect vriendelijker te maken. Minderen met pesticiden zou enorm helpen.
Voor wie een tuin heeft adviseert hij om het gras minder te maaien en het onkruid wat meer te laten groeien. Wilde bloemen zijn goed voor bijen, aldus de professor. Plant verder bloemen als lavendel, buddleja en kattenkruid om bijen en vlinders aan te trekken. Ook kan een insectenhotel of vijver helpen. Vermijd pesticiden, raadt de wetenschapper nog aan.

10/12/2029
In Noord-Amerika zijn er na 1970 miljarden vogels verdwenen, ongeveer 30% van het totale aantal individuen. Het betrof vooral twaalf vogelfamilies, waaronder zangvogels als mussen, merels en vinken.

In 1950 waren er in Nederland nog 1400 soorten hogere planten. Sindsdien zijn daarvan 70 soorten uitgestorven en 500 zijn in aantal/oppervlakte ernstig achteruitgegaan. Het aantal broedvogelsoorten is in dezelfde periode met een derde afgenomen.

23/05/2019
Dit is voor het eerst in de gehele menselijke geschiedenis.
Sensoren van Mauna Loa Observatorium in Hawaii hebben afgelopen weekend alarmerende hoge CO2-concentraties in de atmosfeer gemeten. Zo sloeg de teller om precies te zijn 415,26 ppm (deeltjes per miljoen) aan; het hoogst sinds het begin van de mensheid. “We kennen een planeet als deze niet,” twitterde meteoroloog Eric Holthaus.

De stijgende concentratie broeikasgassen heeft een enorm effect op het klimaat. En hoewel er op het moment veel aandacht is voor klimaatverandering en we een redelijk goed beeld hebben van wat we moeten doen om de opwarming van de aarde niet uit de hand te laten lopen, lukt het ons tot op heden niet om de uitstoot ook echt terug te dringen. Zo blijft de concentratie atmosferische koolstofdioxide alsmaar toenemen.

Vóór de industriële revolutie in de 19de eeuw, was de wereldwijde concentratie CO2 ongeveer 280 ppm. De afgelopen 800.000 jaar fluctueerde de CO2 tussen de 180 ppm (ijstijden) en 280 (warme perioden). Maar sinds de afgelopen eeuw veranderen de concentraties snel. Zo zien wetenschappers het aantal CO2-deeltjes per miljoen deeltjes in de atmosfeer steeds verder stijgen. In 1910 bedroeg de CO2 in de atmosfeer 300 ppm. Iets meer dan honderd jaar later, in 2013, overschreden we de 400 ppm; een symbolisch moment. Onderzoekers stellen dat in 2018 de CO2-concentratie in de atmosfeer rond de 407 ppm ligt. Dit is al 45 procent boven de pre-industriële basislijn (1850-1900).

Onderzoekers voorspellen dat de stijging in 2019 gewoon door zal gaan. Gemiddeld zullen we dit jaar uit gaan komen rond de 411 ppm. Dat de CO2-concentratie deze maand zou pieken, hadden onderzoekers al wel aan zien komen. Zo dachten ze dat de concentratie atmosferische CO2 naar 414 zou stijgen. Dat lijkt dus nóg een beetje hoger uit te vallen dan gedacht. Vervolgens zal de CO2-concentratie weer afnemen, om in september terug te vallen tot 408 ppm. Aan het einde van het jaar zal deze wederom gaan toenemen.

Klimaatonderzoekers verwachten dat de CO2-concentratie in de atmosfeer in 2019 het snelst zal toenemen sinds het begin van de metingen, die 62 jaar geleden begonnen. Zo zal de CO2-concentratie in 2019 waarschijnlijk met 2,75 ppm stijgen. Alleen jaren met een sterke El Niño – zoals in 1997-1998 en 2015-2016 – zullen waarschijnlijk komend jaar overtreffen. Zo was de stijging in 2016 3,39 ppm. Ter vergelijking: in het eerste decennium van de metingen was de stijging van de atmosferische CO2 slechts 0,9 ppm per jaar.

Om verdere opwarming van de aarde een halt toe te roepen, moet de wereldwijde uitstoot in 2030 zijn gehalveerd, voordat de uitstoot uiterlijk twintig jaar later tot nul is gedaald. Er is echter nog een lange weg te gaan. Zeker omdat veel landen nog helemaal niet op schema liggen om de doelstellingen uit het Parijsakkoord te halen. Als landen hun verplichtingen niet na zullen komen, stevenen we af op een opwarming van 3 graden Celsius tegen het einde van de eeuw.

26/11/2019
De CO2 concentratie nam vorig jaar toe tot een recordhoogte van 407.8 parts per million.
Dat is 47% meer dan voor het industriële tijdperk.

12/08/2019
Klimaatverandering leidt tot een opwarmend noordpoolgebied en het afnemen van zee-ijs in de winter. De afname van zee-ijs wordt soms gelinkt aan het optreden van extreme winterkou op gematigde breedtes. In een nieuwe studie in het tijdschrift Nature Climate Change concluderen onderzoekers van het KNMI en de Universiteit van Exeter dat een afname in zee-ijs niet de koudegolven veroorzaakt: fluctuaties in de atmosferische circulatie zorgen gelijktijdig voor zowel een afname in zee-ijs als koudegolven op gematigde breedtes.

Eind januari, begin februari van dit jaar teisterde een koudegolf grote delen van Noord-Amerika. Sommige onderzoekers denken dat dit soort koudegolven samenhangen met de opwarming van het noordpoolgebied, de zogenaamde ‘Warm Arctic-Cold Continents’ of afgekort de ‘WACC hypothese’. Volgens deze hypothese veroorzaakt een afname in zee-ijs in bijvoorbeeld de Chukchi-Bering Zee koude noordenwinden boven Canada en de Verenigde Staten met extreme winterkou en sneeuwval tot gevolg.
Minder zee-ijs gaat samen met kou boven land

De WACC-hypothese is nu getest met behulp van twee onafhankelijke klimaatmodellen, waaronder het KNMI-klimaatmodel EC-Earth. Met elk model is 2000 jaar wereldwijde klimaatdata gesimuleerd. Op deze manier kan onderzocht worden of jaren met koudegolven in Noord-Amerika systematisch samenhangen met gebrek aan zee-ijs in het noordpoolgebied. Winters met minder zee-ijs dan normaal in de Chukchi-Bering Zee worden inderdaad gekarakteriseerd door relatief warmere temperaturen in dat gebied en relatief koude temperaturen in Noord-Amerika.

Als in een bepaalde winter de atmosfeer de Chukchi-Bering Zee opwarmt, veroorzaakt de atmosfeer het gebrek aan zee-ijs in die winter. Als echter de atmosfeer warmte onttrekt aan de Chukchi-Bering Zee, is de atmosfeer in die winter niet de oorzaak van het gebrek aan zee-ijs. In zo'n winter leidt de opwarming van de atmosfeer boven de Chukchi-Bering Zee mogelijk tot een aanpassing in de atmosferische circulatie met een koudegolf tot gevolg.

Om dit te testen, zijn de winters gesplitst in twee groepen: één waarin de atmosfeer het zee-ijs aanstuurt en één waarin het zee-ijs de atmosferische circulatie forceert. Enkel de eerste groep resulteert in het WACC patroon .Wanneer de atmosfeer dit afwijkende patroon laat zien, leidt dit tot zowel extreme kou in Noord-Amerika als de zee-ijsafname in de Chukchi-Bering Zee. Kortom, gebrek aan zee-ijs is niet de oorzaak van de kou boven land.

Dit is verder onderzocht met een extra simulatie met minder zee-ijs in het klimaatmodel. Lagere zee-ijsconcentraties leiden voornamelijk tot warmere temperaturen in het noordpoolgebied en het WACC patroon wordt niet gereproduceerd. Het is dus onwaarschijnlijk dat verdere Arctische klimaatveranderingen op deze manier tot extremere koudegolven op de gematigde breedtes zullen leiden.
Bron: KNMI

20/10/2019
Uitgestrekte natuurbranden in het hoge noorden, een Arctische zee met een extreem lage hoeveelheid zee-ijs, temperaturen tot 32 graden in Alaska, een hittegolf in Groenland en blikseminslagen rond de Noordpool. 2019 was weer een jaar van extremen in het Arctische gebied. Het gebied ontwikkelt zich naar een nog ongekende klimatologische staat, waarin veranderingen in de verschillende systemen elkaar beïnvloeden en soms versterken.

22/08/2019
Wetenschappers hebben verklaard dat de giga bosbranden ( 72 duizend afzonderlijke brandhaarden) in het Amazonegebied (producent van 20% van onze zuurstof) een vernietigende slag toebrengen aan al onze maatregelen om het CO2 gehalte te doen verminderen. Diezelfde wetenschappers waren enkele weken geleden al zeer bezorgd over de boreale wouden die in brand staan. Daar is het een gebied zo groot als Europa dat onder de verstikkende rook van bosbranden ligt. De boreale wouden liggen deels boven de Poolcirkel. Het betreft Canada, Alaska en Rusland. Overal brandt het. Canadese media:Climate change is making wildfires in Canada bigger, hotter and more dangerous.

En nu dan het Amazonegebied. Hoeveel dierenleed gaat hier wel niet mee gemoeid? De brand op Gran Canaria is daarbij vergeleken een kampvuurtje. De afgelopen 3 weken zijn er honderden miljoenen bomen verdwenen. In Sao Paulo op meer dan 2000 km afstand is het overdag inktzwart van de rook. Zijn we getuige van onomkeerbare processen die de hele opwarming in een stroomversnelling brengen? "Het loopt uit de hand" zegt een, hoogleraar aan het bosecologie aan de Universiteit van Wageningen."De luchtkwaliteit vermindert, de biodiversiteit van het bos en alle producten die het levert voor de mens. Daarnaast beïnvloeden ze de waterhuishouding van het bos. Bomen houden water vast en als die verdwijnen wordt het gebied droger".

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro wordt gezien als de grote verantwoordelijke, niet zozeer voor de branden zelf, die zijn min of meer een normaal verschijnsel, als wel het hoge aantal, ruim 80% meer dan vorig jaar en meer dan welk jaar dan ook sinds 2010.

Op Twitter spreekt men er schande van dat er zo weinig aandacht voor is in de media. Miljonairs brengen wel geld op voor de Notre Dame die in de fik vloog maar niemand reageert op de zeer verontrustende branden overal ter wereld op dit moment. Iemand verwoordde het zo op Twitter: "we zijn weer een stap dichterbij bij de uitsterving van de mens". Ondertussen lijdt de natuur en al het wild waarvan het bos hun leefgebied is.

11/11/2019
De tientallen branden in Australië zijn niet onder controle te krijgen en het vuur bedreigt nu ook de stad Sydney. De autoriteiten hebben gewaarschuwd dat de miljoenenstad rampzalig brandgevaar loopt. Het is de eerste keer dat Sydney die waarschuwing krijgt op de schaal die de brandweer hanteert.

16/12/2019
Vanaf morgen wordt voor het midden en zuiden van Australië een reeks dagen verwacht met temperaturen ver boven e 40 graden. Het Australische hitterecord staat op 50.7 graden en komt dateert van 2 januari 1960. Er woeden op dit moment meer dan honderd bosbranden in het land waarbij al ruim 1 miljoen hectare bos en heide in de as is gelegd. Meer dan 800 huizen zijn hierbij ook verbrand.
Er is nog heel weinig zicht op regen.

21/12/2019
De Australische autoriteiten hebben voor zeven dagen de noodtoestand afgekondigd in de deelstaat New South Wales en metropool Sydney vanwege catastrofale weersomstandigheden. Er heerst in dit gebied al drie jaar droogte.